نمونه سوال ادبیات ۲ شماره ۱

 درس ادبیات فارسی (2)   شماره 2                   

الف ) بیان معنی و مفهوم شعر و نثر :

1 – تویک ساعت چوافریدون به میدان باش تا زان پس    به هر جانب که روی آری درفش کاویانی بینی

2 – موی سپید را فلکم رایگان نداد                           این رشته را به نقد جوانی خریده ام

3 – عشق شوری در نهاد ما نهاد                             جان ما در بوته ی سودا نهاد

4 – برو طواف دلی کن  که کعبه ی مخفی است             که آن خلیل بنا کرد و این خدای خلیل .

5 – الهی ، مرا عمل بهشت نیست و طاقت دوزخ ندارم . اکنون کار با فضل تو افتاد .

6 – حسودان تنگ نظر و عنودان بد گهر وی را به می و معشوق و لهو و لعب کشیدند .

7 -  ز یزدان دان نه از ارکان کوته دیدگی باشد                 که خطی کز خرد خیزد تو آن از بنان بینی  

8 -  پس از پایان موعظه از هر سو رقعه ها به سوی او فرستادند .

9 – بت پرستی کی کند گر برهمن بیند مرا .

10 – طومار ندامت است طبع من                     حرفی است هر آتشی ز طومارم

11 -  لیکن خروس غالب حرکتی کرد نه مناسب حال درویشان .

12 – مگر از کدام باده ی مهر  /  مست بودی که با تازیانه ی هشتاد زخم بر خود حد زدی ؟

ب) لغت        در جمله ها و مصراع های زیر فقط معنی کلمه های مشخص شده را بنویسید .

1 – عنان گیر تو گر روزی جمال در دین باشد       عجب نبود که با ابدال خود را هم عنان بینی  

2 – ملیجک این طرف و آن طرف می رفت و اشتلم  می کرد .

3 – چه باید نازش و نالش براقبالی و  ادباری .

4 – بی زلت  و بی گناه محبوسم .

5 – آن مطالب  اوراد  و اذکاری  بود که پدر بزرگش در صبح و شام می خواند .

6 – این تاس را لحظه ای بگیر تا دوگانه بگزارم .

ج ) درک مطلب :

1 – عطا از خلق چو جویی گر او را مال ده گویی          به سوی عیب چون پویی گراو را غیب دان بینی

الف ) در کدام قسمت بیت به آیه " العالم محضرا ... لا تعصوا فی محضره " اشاره شده است ؟

ب) منظور از " او " در بیت فوق کیست ؟

2 – هدف نهایی بیت زیر چیست  ؟

         دانش و آزادگی  و دین و  مروت                   این همه را بنده ی درم نتوان کرد

3 – توصیه شاعر دربیت زیر چیست  ؟

      کم گوی و گزیده گوی چون در                      تا ز اندک تو جهان شود پر

4 – با توجه به ابیات زیر به پرسش ها پاسخ دهید ؟

           ای سرو پای بسته به آزادگی  مناز             آزاده من که ازهمه عالم بریده ام

            گر می گریزم از نظرمردمان رهی              عیبم مکن که آهوی مردم ندیده ام

الف ) به چه دلیل شاعر خود را آزاده می داند ؟

ب) علت گریز شاعر از مردم چه بوده است ؟

5 – حافظ به ما ژرف زیستن و شاد زیستن می آموزد و یک تنه تکیه گاه ماست .

الف ) ما شاد زیستن را از چه کسی یاد می گیریم ؟

دانش های ادبی  :

1 – نام صاحبان آثار زیر را بنویسید ؟        کارنامه بلخ :                            فیه ما فیه :

2 – کتاب " الایام " اثر کیست ؟ و موضوع آن چیست ؟

3 – در بیت " دی می شد و گفتم صنما عهد به جای آر         گفتا غلطی خواجه در این عهد وفاست " چه آرایه ای به کار رفته است ؟

4 – شعر بعد از نیما به چند نوع تقسیم  شده است ؟

5 – در جمله ی "  جامه اش شولای عریانی است " چه آرایی نهفته است ؟

6 – پدر داستان نویسی ایران کیست ؟

خود آزمایی  :

1 – شاعر در زیر کدام خصوصیت دنیا  را بیان کرده است ؟

        چه باید نازش و نالش بر اقبالی و ادباری         که تا بر هم زنی دیده نه این بینی و نه آن بینی

2 – در مصرع " که گر عرش به فرش آیی و گر ماهی به چاه افتی " "عرش و فرش " کنایه از چیست ؟

3 – ممال کلمات ( رکاب و سلاح ) را بنویسید ؟

4 – مقصود از عبارات زیر را بنویسید .

         کمیتش لنگ بود                                   مثل شاخ و شمشاد

5 – "گون و نسیم  " در شعر " سفر به خیر " نماد چه کسانی هستند ؟

6 – مقصود از بیت " خورده قسم اختران به پاداشم          بسته کمر آسمان به پیکارم " چیست ؟

7 – در عبارت " مبحث حروف اضافی "  ایهام را نشان دهید ؟

8 – در بیت زیر " و پیدا نکردم در آن کنج غربت          به جز آخرین صفحه ی دفترت را " منظور از "کنج غربت " چیست ؟

حفظ شعر :

الف ) عشق شوری در نهاد ما نهاد                        جان ما در بوته ی................... نهاد .

       گفت و گویی در .............. ما فکند                جست و جویی در................. ما نهاد .

ب)  هر نفس آواز عشق می رسد از چپ و راست       ما به فلک می رویم عزم......... راست .