زبان و ادبیات پیش نکات مهم سوال و جواب هر درس

ادبیات پیش‌دانشگاهی (1)
درس اول
درآمدی بر تحمیدیه / نی‌نامه
لغت
1- «نفیر» ؛ یعنی ... : فریاد و زاری
2- «اشتیاق» به چه معنی است؟ میل قلب به دیدار محبوب
3- «نعت» ؛ یعنی ... : ستایش
املاء
4- در عبارت «ادئیه‌ی دینی و مناجات‌های ائمه‌ی اطهار با حمد الهی آغاز می‌شود» کدام واژه غلط نوشته شده است؟ ادعیّه
تاریخ ادبیات
5- منظومه‌ی «شیرین و فرهاد» اثر کیست؟ وحشی بافقی
6- نمونه‌ی عالی تحمیدیه پیش‌تر از همه در کدام کتاب است؟ شاهنامه‌ی فردوسی
7- «نی‌نامه» چند بیت از دفتر اول مثنوی است؟ هجده بیت
آرایه‌های ادبی
8- بیت «هرکسی کاو دور ماند از اصل خویش / باز جوید روزگار وصل خویش» چه آرایه‌هایی دارد؟ تلمیح، جناس
9- مصراع «همچو نی زهری و تریاقی که دید؟» کدام آرایه را دارد؟ متناقض نما
10- «آتش» در مصراع «هرکه این آتش ندارد، نیست باد» چه آرایه‌ای را پدید آورده است؟ استعاره از گرمی و شور عشق
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- مولانا در مثنوی، انسان آگاه را به چه چیزی تشبیه کرده است؟ نی‌ و چنگ
12- چه چیزی در نی آواز پدید می‌آورد؟ کشش انسان آگاه به‌سوی پروردگار
13- «دامن از خاک برچیدن» کنایه از چیست؟ دل بریدن از دنیا
14- «سینه خواهم شرحه شرحه از فراق» ؛ یعنی ... : شنونده‌ای دردمند می‌خواهم
15- در مصراع «جفت بدحالان و خوش‌حالان شدم» بدحالان؛یعنی...: آن‌ها که سیر و سلوکشان به‌سوی حق کند است.
16- منظور از «ماه» در این مصراع چیست؟ «هرکه جز ماهی، ز آبش سیر شد...» : عاشق
17- بیت«من به‌ هرجمعیّتی نالان‌شدم / جفت‌ بدحالان‌ و خوش‌حالان ‌شدم» بیانگر کدام ویژگی «نی» است؟ سازگار بودن
درس دوم
مناجات / نیایش
لغت
1- «دنائت» ؛ یعنی ... : پستی
2- «ملاهی» جمع ... است به معنی ... : ملهی، آلات لهو
3- «تیه» ؛ یعنی ... : بیابان
4- «مظالم» ؛ یعنی ... : محل دادخواهی
5- «مناعت» ؛ یعنی ... : بلندنظری
6- «پای‌بطلان برعنوان حق‌گذارم»؛ یعنی... :حق‌وحقیقت‌را باطل‌کنم.
7- «ارحم‌الراحمین» ؛ یعنی ... : مهربان‌ترین بخشایندگان
املاء
8- کدام واژه‌ها املای نادرست دارند؟
«بیقوله، جهل و ذلال، خفت و مزلّت» : بیغوله، ضلال، مذلّت
تاریخ ادبیات
9- مترجم کتاب «صحیفه‌ی سجادیه» کیست؟ جواد فاضل
10- «سنایی غزنوی» در کدام قرن می‌زیست؟ قرن ششم
آرایه‌های ادبی
11- «تیه گمراهی و ضلالت» کدام آرایه را دارد؟ تشبیه
12- مصراع «حسن تو به دست خویش بیدارم کرد» کدام آرایه را دارد؟ تشخیص
13- «لب و دندان سنایی همه توحید تو گوید» لب و دندان «مجاز» است از ... : سخن
14- بیت «نتوان وصف تو گفتن که تو در فهم نگنجی / نتوان شبه تو جستن که تو در وهم نیایی» کدام آرایه را دارد؟ ترصیع
درک مطلب و دانستنی‌های درس
15- «مگر» در مصراع «مگر از آتش دوزخ بودش روی رهایی» ؛ یعنی ...: امید است
16- «همه درگاه تو جویم / همه از فضل تو پویم» ؛ یعنی ... : تنها در پی فضل و بخشش تو هستم.
17- «همه بیشی تو بکاهی، همه کمّی تو فزایی» ؛ یعنی ... : کم و زیاد شدن‌ها همه به دست توست.
درس سوم
درآمدی بر ادبیات حماسی
لغت
1- «حماسه» در لغت به معنای ... : دلاوری و شجاعت
2- «ابداع» ؛ یعنی ... : آفرینش
3- «مدون» در «داستان‌های‌شفاهی مدون» ؛ یعنی ... : جمع‌آوری شده
املاء
4- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟
(حوضه‌ی‌عاطفی،شاهنامه‌های‌منثور،اصطلاح‌حماسه) : حوزه‌ی‌عاطفی
تاریخ ادبیات
5- حماسه‌ی«گیل گمش» از کدام نوع حماسه است؟ طبیعی و ملی
6- «ایلیاد و ادیسه» اثر کدام شاعر باستانی است؟ هومر یونانی
7- زمینه‌های‌اصلی‌حماسه‌رانام‌ببرید؟داستانی،قهرمانی،ملی،خرق‌عادت
درک مطلب و دانستنی‌های ادبی
8- فایده‌ی اصلی تقسیم‌بندی آثار ادبی براساس محتوا و حوزه‌ی عاطفی این است که ... : به خوبی می‌توان علل ضعف یا نیرویافتن یکی از انواع را در دوره‌ای خاص بررسی کرد.
9- تقسیم‌بندی منتقدان اروپایی از آثار ادبی براساس ...... بوده است. : محتوا و حوزه‌ی عاطفی
10- در ادبیات ملل اسلامی تقسیم‌بندی آثار ادبی براساس ...... بوده است. : شکل و قالب
11- آثار ادبی از دیدگاه محتوا و بار عاطفی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟ چهار دسته ، حماسی، غنایی، تعلیمی، نمایشی
12- در ادبیات گذشته‌ی سرزمین ما، کدام نوع ادبی رواج و رونق چندانی نداشته است؟ ادبیات نمایشی
13- «انه اید» سروده‌ی ویرژیل شاعر روم باستان از کدام نوع حماسه است؟ حماسه‌ی مصنوع
14- اصلی‌ترین زمینه‌ی حماسه چیست؟ داستانی بودن
15- نام قهرمان ملی در «بهشت گم‌شده‌ی میلتون» چیست؟ آدم
16- وجود سیمرغ، دیو سپید، عمر هزارساله‌ی زال ... بیانگر کدام زمینه‌ی حماسه است؟ خرق عادت
17- «خرق عادت» ؛ یعنی ... : حوادثی که با منطق و تجربه‌ی علمی سازگاری ندارد.
18- «ظفرنامه‌ی حمدالله مستوفی و شهنشاه نامه‌ی ملک‌الشعرای صبا» چه نوع حماسه‌ای هستند؟ مصنوع
19- اثر «آزاد سرو سیستانی» چه نام دارد؟ اخبار رستم
20- دوعامل‌جدایی‌ناپذیر منظومه‌های‌حماسی را نام‌ببرید؟وزن‌وآهنگ
درس چهارم
کاویه‌ی دادخواه
لغت
1- «در اساطیر باستان، چهره‌ی انقلابی کاوه‌ی آهنگر بی‌نظیر است.» اساطیر ؛ یعنی ... : افسانه‌ها، جمع اسطوره
2- «خوالیگر» ؛ یعنی ... : آشپز، طباخ
3- «زخم درای» کدام معنی را دارد؟ ضربه‌ی پتک
املاء
4- در جمله‌ی «بعضی از معاصران، درباره‌ی داستان ضحّاک تعمّل کرده‌اند.» کدام واژه نادرست نوشته شده است؟ تأمّل
تاریخ ادبیات
5- کتاب «چشمه‌ی روشن» اثر کیست؟ دکتر غلامحسین یوسفی
6- نام پدر «فریدون چه بود؟ آبتین
آرایه‌های ادبی
7- «سر از بند ضحّاک بیرون کند» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه، سرپیچی و نافرمانی کند.
8- مصراع «همه‌سوی دوزخ نهادید روی» چه‌آرایه‌ای دارد؟ جناس، سوی، روی
9- در مصراع «ز دیوارها خشت و از بام سنگ» چه آرایه‌ی ادبی را می‌یابید؟ ایهام تناسب، خشت، نیزه‌ی کوچک و توده‌ی فشرده شده از گل که در معنی دوم با سنگ تناسب دارد.
درک مطلب و دانستنی‌های درس
10- منظور از «بی‌بها چرم آهنگران» چیست؟ درفش کاویانی
11- «قیام کاوه» با کدام نهضت عدالت‌خواهانه قابل مقایسه است؟ انقلاب فرانسه
12- «ضحّاک» در اوستا چگونه موجودی است؟ سه پوزه‌ی سه سر شش چشم
13- «شماریت با من بباید گرفت» ؛ یعنی ... : باید به من حساب پس بدهی.
14- در اساطیر ایران، مار مظهری است از ... : اهریمن
15- «بدرید و بسپرد محضر به پای» ؛ یعنی : ... : استشهاد نامه‌ را پاره کرد و زیر پا انداخت
16- «براندیشیدن» در مصراع «نه هرگز براندیشم از پادشا» به چه معنی است؟ ترسیدن
17- مصراع«ببارید چون‌ژاله ز ابرسیاه/ کسی را نبد بر زمین‌جایگاه» معادل کدام ضرب‌المثل است؟ جای‌سوزن انداختن‌نبود.
درس پنجم
گذر سیاوش از آتش
لغت
1- کلمه‌ی مشخص‌شده در مصراع «هیون آرد از دشت صدکاروان» به چه معنی است؟ اسب و شتر بزرگ
2- «غو» در مصراع «چو او را بدیدند برخاست غو» یعنی ... : داد و فریاد ، خروش
3- «سپَردن» : یعنی ... : پای مال کردن و زیرپاگذاشتن
املاء
4- در مصراع «که را بیش، بیرون شود کار نقض!» کدام کلمه نادرست نوشته شده است؟ نغزه
دانستنی‌های کتاب
5- وزیر خردمند افراسیاب کیست؟ پیران ویسه
6- کدام دوشهر را سیاوش در توران بنا می‌نهاد؟ گنگ دژ، سیاوش‌گرد
آرایه‌های ادبی
7- کدام واژه در مصراع «سراسر همه‌ی دشت بریان شدند» مجاز است؟ دشت
8- بیت «همی کند سودابه از خشم موی / همی‌ریخت آب و همی خست روی» کدام آرایه‌ها را دارد؟ کنایه، جناس، مراعات نظیر
9- «مشبه‌به» در بیت «چو از کوه آتش به هامون گذشت/ خروشیدن آمد ز شهر و ز دشت» کدام واژه است؟ کوه
درک مطلب و دانستنی‌های درس
10- چرا«سیاوش» داوطلبانه برای‌مقابله با افراسیاب به‌توان می‌رود؟ برای دورماندن از وسوسه‌های سودابه و خیره‌سری‌های کاووس.
11- «سنگ بر سبو زدن» کنایه از چیست؟ آزمایش و امتحان کردن
12- «به گفتن نشاندن» در مصراع «همی با سیاوش به گفتن نشاند» ؛ یعنی ... : روبه رو کردن
13- «سیاووش را کرد باید درست» ؛ یعنی ... : باید سیاوش را اصلاح و تنبیه کرد.
14- در بیت «به صدکاروان اشتر سرخ موی / همی هیزم آورد پرخاش جوی» پرخاش جوی کیست؟ کی‌کاووس
15- «موبد» در مصراع «چنین گفت موبد به شاه جهان ... » چه کسی است؟ روحانی مشاور در امور سلطنت
16- در بیت «مگر کاتش تیز پیدا کند / گنه کرده را زود رسوا کند» اعتقاد بر این است که ... بی‌گناهان در آتش نمی‌سوزند.
17- «نماز بردن» ؛ یعنی ... : تعظیم و ستایش کردن .
درس ششم
درآمدی بر ادبیات غنایی
لغت
1- «غِنا» ؛ یعنی ... : نغمه،‌ سرود و آواز خوش
2- «توسنی» ؛ یعنی ... : سرکشی و عصیان
3- معادل «غِنا» در زبان‌های اروپایی چه واژه‌ای است؟ لیریک
املاء
4- کدام واژه در عبارت «عرفان و اصطلاحات صوفیه با پیش‌گامی سنایی به حوضه‌ی غزل راه می‌یابد.» نادرست است؟ حوزه‌ی
تاریخ ادبیات
5- شروع شعر عاشقانه‌ی فارسی چه قرنی است؟ قرن چهارم
6- «رابعه‌ی قزداری» شاعر چه قرنی است؟ قرن چهارم
7- در شعر غنایی شاعر چه چیزی را موضوع کار خود قرار می‌دهد؟‌خویشتن خویش را
8- وسیع‌ترین افق معنوی و عاطفی در شعر فارسی متعلق به کدام نوع شعر است؟ شعر غنایی
9- در شعر حافظه، مسائل اجتماعی چگونه مطرح شده است؟ براساس «من» گسترده و اجتماعی شاعر
آرایه‌های ادبی
10- مصراع «زهر باید خورد و انگارید قند» چه آرایه‌ای دارد؟ تضاد
درک مطلب و دانستنی‌های ادبی
11- داستان‌های عاشقانه در ادب فارسی را با کدام نوع ادبی در ادب اروپا برابر دانسته‌اند؟ شعر نمایشی
12- منظومه‌های منطق‌الطیر و مثنوی مولانا با چه بیانی نوشته شده است؟ تمثیلی
13- پس از مشروطه «من» شاعر ... : اجتماعی‌تر و مردمی‌تر شده است.
14- اشعار غنایی معمولاً در چند شکل ظاهر می‌شوند؟ سه شکل بلند، متوسط، کوتاه
15- معروف‌ترین شاعران «حبسیّه‌سرا» چه کسانی هستند؟ مسعود سعد، خاقانی، فرخی یزدی
16- «سمک عیّار» تألیف کیست؟ فرامرزبن خداداد ارّجانی
17- نام دیگر کتاب «راحة الارواح» چیست و نویسنده‌ی آن کیست؟ بختیار نامه، دقایقی مروزی
18- بیت «در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم / سرزنش‌ها گر کند خار مغیلان غم مخور» با کدام بیت ارتباط معنایی دارد؟ عشق را خواهی که تا پایان بری / بس که بپسندید باید ناپسند
درس هفتم
من این همه نیستم / حدی‌خوان
لغت
1- «زندیق» در عبارت «این پیر زندیق آمد.» یعنی ... : ملحد، دهری، بی‌دین
2- «غیرت» ؛ یعنی ... : حمیّت، ناموس‌پرستی
3- «دارضیف» ؛ یعنی ... : مهمان‌خانه

املاء
4- در عبارت «سیاهی دیدم مقلول و مسلسل، من او را به ضیاء خود فرستادم.» چند غلط املایی دارد؟ دو (مغلول، ضیاع)
تاریخ ادبیات
5- کتاب «کشف‌المحجوب» اثر کیست؟ علی بن عثمان جلّابی هجویری
6- نثر «کشف‌المحجوب» چگونه است و موضوع کتاب درباره‌ی چیست؟ نثر کتاب روان و سلیس است (نثر مرسل) و موضوع کتاب در تصوف است.
7- درجمله‌ی «یکی‌آواز داد ... » یکی چه نوع کلمه‌ای است؟ ضمیر مبهم
8- «را» در جمله‌ی «شیخ گفت مر مرید را» چه نوع کلمه‌ای است؟ حرف اضافه
9- جمله‌ی «این مرید را گفت : آن صندوق بیار.» چند فعل گذرا به مفعول دارد؟ دو «گفت، بیار»
10- کلمه‌ی مشخص شده چه نوع کلمه‌ای است؟ «این خصومت چرا برانگیختی؟» قید
درک مطلب
11- «من این‌همه نیستم» ؛ یعنی... : من‌شایسته‌ی این چیزها نیستم
12- معنی‌جمله‌ی«درزه‌هایی‌بیرون‌گرفت.»چیست؟بسته‌هایی‌بیرون‌آورد
13- منظور از «شیخ الحرمین» چیست؟ شیخ مکه و مدینه
14- «این غلام را در کار من کن» : یعنی ... : این غلام را به خاطر من آزاد کن.
15- «این غلام است حادی» ؛ یعنی ... : این غلامی است که آواز و سرود می‌خواند.
16- مفهوم عبارت «به حیّی از احیای عرب فراز رسیدم» چیست؟ به قبیله‌ای از قبایل عرب نزدیک شدم.
17- معنی عبارت «تو را بر همه‌ی چیزها حکم است» چیست؟ دستور تو بدون چون و چرا پذیرفته است.
18- «مرا اکرام ضعیف را امیر بیامد تا با من موافقت کند.» ؛ یعنی ... : دستور تو بدون چون و چرا پذیرفته است.
19- واژه‌ی معادل «زنبیل باف» چیست؟ خوّاص
20- «رضی‌الله عنه» چه نوع جمله‌ای است؟ معترضه‌ی دعایی
درس هشتم
مناظره‌ی خسرو با فرهاد
لغت
1- «تندیسگر» ؛ یعنی ... : مجسمه‌ساز
2- «مناظره» به چه معنی است؟ گفت و گو کردن
3- «عاجز» ؛ یعنی ... : ناتوان
املاء
4- املای درست واژه‌های «آفاغ، تَبع، آسوده‌گی» چگونه است؟ آفاق، طبع، آسودگی
تاریخ ادبیات
5- مبتکر فن مناظره در ادب فارسی کیست؟ اسدی توسی
6- استادانه‌ترین مناظره‌های معاصر از کیست؟ پروین اعتصامی
آرایه‌های ادبی
10- مصراع «بگفت انده خرند و جان فروشند» چه آرایه‌ای دارد؟ تضاد
11- قافیه‌های بیت «بگفتا دل زمهرش کی کنی پاک؟ / بگفت آن گه که باشم خفته در خاک» چه آرایه‌ای را پدید آورده است؟ جناس
12- اگر در مصراع «بگفت از جان شیرینم فزون است» شیرین به دومعنا قابل‌درک باشد، از چه آرایه‌ای استفاده‌شده است؟ ایهام
درک مطلب و دانستنی‌های درس
13- داستان‌خسرو وشیرین نظامی‌را چه ‌کسانی ‌تقلید کرده‌اند؟ امیرخسرو دهلوی، وحشی ‌بافقی، عرفی‌شیرازی، وصاف شیرازی هاتفی
14- «دار ملک آشنایی» ؛ یعنی ... : سرزمین عشق
15- مصراع «بگفت آشفته از مه دور بهتر» به کدام باور پیشینیان اشاره دارد؟ گذشتگان بر این باور بوده‌اند که دیوانه چون در ماه نگاه کند،‌ دیوانه‌تر می‌شود.
16- در مصراع «بگفت از گردن این وام افکنم زود» منظور از این «وام» چیست؟ سر
17- «بگفتا گر به سر یا بیش خشنود» : یعنی ... : او گفت اگر با هدیه گرفتن سر تو خشنود شود.
18- منظور از «جان» در مصراع «بگفت از جان صبوری چون توان کرد» کیست؟ معشوق
19- در بیت «به یاران گفت کز خاکی و آبی / ندیدم کس بدین حاضرجوابی» منظوراز «آبی و خاکی» چیست؟ موجودات جهان
20- «فرهاد» در این مناظره نمونه‌ی چگونه انسانی است؟ انسان پاک باز و خاکسار
درس نهم
اکسیر عشق
لغت
21- «تعلّقات» ؛ یعنی ... : دل‌بستگی‌ها
22- «اکسیر» به چه معنی است؟ هر چیز مفید و کم‌یاب، جوهری که ماهیت اجسام را تغییر دهد و کامل سازد.
املاء
23- کدام کلمه در مصراع «همه بلبلان بمردند و نماند جز قرابی» نادرست نوشته شده است؟ غرابی
تاریخ ادبیات
24- «سعدی» شاعر کدام قرن است؟ قرن هفتم
25- بیت «از در درآمدی و من از خود به در شدم / گویی کز این جهان به جهان دگر شدم» بیت نخست یک شعر ده‌بیتی است، قالب این شعر چیست؟ غزل
آرابه‌های ادبی
26- «اکسیرعشق» و «کمند نظر» چه آرایه‌ای دارند؟ تشبیه
27- در مصراع «عجب است اگر نگردد که بگردد آسیابی» واژه‌ی نگردد چه آرایه‌ای دارد؟ ایهام
28- مصراع «گوشم به راه، تا که خبر می‌دهد ز دوست» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه، گوش به راه بودن،‌انتظار کشیدن
درک مطلب و دانستنی‌های درس
29- «سر آن ندارد» ؛ یعنی ... : قصد ندارد
30- «برآمدن» در مصراع «دل من نه مرد آن است که با غمش برآید» به چه معنی است؟ مقابله کردن
31- مصراع «مهرم به جان رسید و به عیّوق برشدم» ؛ یعنی ... : به مدد گرمای عشق تو به والاترین مرتبه رسیدم.
32- بیت «او را خود التفات نبودی به صید من / من خویشتن اسیر کمندنظر شدم» بیانگر کدام‌امر درباره‌ی عاشق و معشوق است؟
33- بیت «با صد هزار جلوه برون آمدی که من / با صدهزار دیده تماشا کنم تورا» با کدام بیت غزل «اکسیر عشق» ارتباط معنایی دارد؟ تا رفتنش ببینم و گفتنش بشنوم / از پای تا به سر همه سمع و بصر شدم .
34- «ا زخود به در شدن» ؛ یعنی ... بی‌خود شدن
درس دهم
دولت یار
لغت
1- «تنعّم» ؛ یعنی ... : تن آسانی، فرورفتن در ناز و نعمت
2- «معتکف» در مصراع «صبح امید که بد معتکف پرده‌ی غیب ...» کدام معنی را دارد؟ گوشه‌نشین
3- «رند» ؛ در شعر حافظ ... : انسان کامل یا ولی خداست.
4- «نخوت» ؛ یعنی ... تکبر، خودپرستی
املاء
5- کدام واژه در مصراع «از هر طرف که رفتم جز وحشتم نیافزود» نادرست نوشته شده است؟ املای درست،‌ نیفزود
تاریخ ادبیات
6- محبوب‌ترین ممدوح حافظ کیست؟ شاه شیخ ابواسحاق اینجو
7- «حافظ» در کدام قرن زیسته‌ است؟ قرن هشتم
آرایه‌های ادبی
8- مصراع «آن همه ناز و تنعم که خزان می‌فرمود ...» چه آرایه‌ای را دارد؟ تشخیص
9- « مصراع «در شمار ار چه نیاورد کسی حافظ را ...» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه از اعتنا نکردن
درک مطلب و دانستنی‌های درس
10- در مصراع «زدم این فال و گذشت اختر و کار آخر شد» گذشتن اختر؛‌ یعنی ... : به سامان شدن کارها
11- «ساقی» در اصطلاح عرفان کدام معنی را دارد؟ واسطه‌ی فیض الهی است.
درس یازدهم
اشارت صبح / مجنون و...
لغت
1- «دستگاه» ؛ یعنی ... : قدرت، ثروت، شوکت، دولت
2- «با» در مصراع «برق با شوقم، شراری بیش نیست» کدام معنی را دارد؟ در برابر ، در مقایسه با
3- «ناوک» ؛ یعنی ... :‌نوعی تیر کوچک
4- در مصراع «دل مجنون ز شکّر خنده، خون است» واژه‌ی مشخص شده به چه معنی است؟ خنده‌ی شیرین
املاء
5- املای کدام کلمات نادرست است؟ «آریت ، محیط، آشفتگی پریشان و قوی» : عاریت، آشفتگی، پریشان و غوی
6- در مصراع «به هر جزئی ز حسن او قسوری است» کدام واژه نادرست نوشته شده است؟ قصوری
تاریخ ادبیات
7- کدام شاعر را می‌توان «نماینده‌ی تمام عیار اسلوب هندی» به شمار آورد؟ عبدالقادر بیدل دهلوی
8- کدام سبک شعری است که «به خیال‌بندی و نازک‌اندیشی و به کاربردن‌مضمون‌های بدیع و شگفت‌آفرین» مشهور است؟ سبک‌ هندی
9- «بیدل‌دهلوی» شاعر کدام‌قرن محسوب‌می‌شود؟ یازده‌و دوازده
درک مطلب و دانستنی‌های درس
10- «لاله و گل زخمی خمیازه‌اند» ؛ یعنی ... : لاله و گل به دلیل خمیازه کشیدن (شکفته‌شدن) زخمی (پرپر) می‌شوند.
11- پیام بیت «غرفه‌ی وهمیم ورنه این محیط / از تنک آبی، کناری بیش نیست» چیست؟ آگاهی‌های ما تنک مایه و کم عمق است.
12- بیت «اگر در دیده‌ی مجنون نشینی / به غیر از خوبی لیلی نبینی» ؛ یعنی ... : از دریچه‌ی چشم مجنون اگر همه‌چیز را نگاه کنی جز خوبی لیلی چیزی نخواهی دید.
13- در مصراع «کاین گلستان خنده‌واری بیش نیست» خنده‌وار بودن گلستان ؛ یعنی ... : گذران بودن عمر و جهان
14- منظور از «ماومن» در مصراع «ما و من آیینه‌داری بیش نیست» چیست؟ وجودهای عاریتی و عارضی
درس دوازدهم
سپیده‌ی آشنا / قلب مادر
لغت
1- «تهجّد» ؛ یعنی ... : شب‌زنده‌داری
2- «می‌خواستند حضیضی بیابند.» حضیض؛ یعنی ... : نشیب، پستی
3- «رعب‌آور» در عبارت «سکوتی رعب‌آور همه‌جا را فراگرفته بود.» کدام معنی را دارد؟ ترسناک
4- «چندشناک» ؛ یعنی ... : نفرت‌انگیز
املاء
5- عبارت «دیشب پس از امضای تومار عشق و فداکاری به نیایش فرو رفتند.» کدام واژه نادرست نوشته شده است؟ طومار
6- املای چندواژه نادرست است؟ «موهش،پرغوغا، ‌صُخره،‌ مظهر»: دو واژه ( موحش، سُخره)
تاریخ ادبیات
7- کتاب «ادبیات و تعهد در اسلام» اثر کیست؟ محمدرضا حکیمی
8- عمده نوشته‌های «محمدرضا حکیمی» در چه زمینه‌ای است؟ زمینه‌ی مسائل دینی و اعتقادی
آرایه‌های ادبی
9- عبارت «ماه این مشعل آسمانی هر شب به کردار روزانه‌ی انسان‌ها خیره‌خیره می‌نگرد.» چه آرایه‌ای دارد؟ تشخیص
10- «مشبه‌به» عبارت «ستارگان مانند چراغ نیم‌مرده‌ی شبانان بودند.» کدام است؟ چراغ نیم‌مرده
11- بیت «داد معشوقه به عاشق پیغام / که کند مادر تو با من جنگ» نخستین بیت یک شعر است، «قالب» شعر چیست؟ قطعه
درک مطلب و دانستنی‌های درس
12- شعر «قلب مادر» از چه زبانی ترجمه شده است؟ زبان آلمانی
13- منظور از «دیشب و امشب» در عبارت «دیشب تاریخ بشریت چنین شهیدانی نداشت و امشب آنان درگذرگاهش خفته‌اند» چیست؟ دیشب : شب عاشورا، امشب : شب شام غریبان .
14- «همه، تالیان قرآن و سحرکوشان در عبادت، یعنی ... بودند.» همگی تلاوت کنندگان قرآن و شب‌زنده‌داران برای عبادت بودند.
15- «چهره‌پرچین‌کردن» ؛ یعنی ... : اخم کردن
16- عبارت «شاعری است با زبانی چالاک و بیانی گرم و زنده و پوینده» وصف کدام شاعر است؟ ایرج میرزا
درس سیزدهم
کیش مهر / رنج بی‌حساب
لغت
1- «خضاب» ؛ ‌یعنی ... : گلگونه، آن چه سر و صورت و پوست را بدان رنگ کنند. حنا.
2- «بهل» درمصراع«بهلِ گر بگیرندبیکارها» کدام معنی را دارد؟بگذار
3- «بادبام»درمصراع«درد پرده‌ی‌غنچه را بادبام»؛یعنی ... : بادبامدادی
4- در مصراع «مهین مهرورزان که آزاده‌اند ...» کلمه‌ی مشخص شده به چه معنی است؟ بزرگ، بزرگ‌ترین
املاء
5- املای کدام ترکیب نادرست است؟ «غرق بطالت، گفتار ناثواب، غم‌هجران» : گفتار ناصواب
تاریخ ادبیات
6- تفسیر ارزشمند«المیزان»، اثر کیست؟ علامه سیدمحمدحسین طباطبایی
7- کتاب «چهل حدیث» اثر کیست؟ امام‌خمینی
آرایه‌های ادبی
8- مصراع «پیاپی بکشن جام و سر گرم باش» چه آرایه‌ای دارد؟ ایهام، سرگرم باش دو معنا دارد : مشغول باش، گرم و پرنشاط باش.
9- «شاباش» در مصراع «بهاران که شاباش ریز سپهر» استعاره از چیست؟ باران
10- مصراع «برقصد به صدناز گلنازها» چه آرایه‌ای دارد؟ تشخیص
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- منظور شاعر از «دل افگارها» در بیت «به شادی و آسایش و خواب و خور / ندارند کاری دل افگارها» کیست؟ عاشقان، دل‌سوختگان طریق عشق
12- در مصراع «کشد رخت، سبزه به هامون و دشت» رخت کشیدن ؛ یعنی ... : رفتن
13- «بکش جام در بزم می‌خوارها» ؛ یعنی ... : در مجلس عاشقان و عارفان، شراب عشق الهی را بنوش.
14- پیام بیت «به اندوه آینده خود را مباز / که آینده خوابی است چون پارها» چیست؟ حال را غنیمت بدان.
15- «بهل گر بگیرند بیکارها» ؛ یعنی ... : بگذار بی‌خبران خرده بگیرند.
16- بیت «با صبا در چمن لاله سحر می‌گفتم / که شهیدان که‌اند این همه خونین کفنان؟» با کدام بیت درس ارتباط معنایی دارد؟ به خون خود آغشته و رفته‌اند / چه گل‌های رنگین به جوبارها
17- در بیت «پرستش به مستی است در کیش مهر / برون‌اند زین جرگه، هشیارها» شاعر کمال پرستش را در چه می‌داند؟ مستی
درس چهاردهم
رباعی و دوبیتی دیروز و امروز
لغت
1- «نشتر» ؛ یعنی ... : آلتی تیز و برنده، رگ‌زن
2- «فردا» در مصراع «چو فردا نامه‌خوانان نامه خوانند... » کدام معنی را دارد؟ روز قیامت
3- «رُستن» ؛ یعنی ... : روییدن
4- «آیو» در مصراع «مکن کاری که بر پا سنگت آیو» به چه معنی است؟ آید
تاریخ ادبیات
5- «رباعی» چگونه شعری است؟ از چهار مصراع تشکیل شده است و وزن «لاحول ولا قوة الا بالله» را دارد.
6- تفاوت «رباعی» و «دوبیتی» در چیست؟ رباعی با هجای بلند آغاز می‌شود، اما دوبیتی با هجای کوتاه و دیگر این که دوبیتی به زبان محلی است.
7- معروف‌ترین‌شاعری‌که رباعی‌سروده‌است،کیست؟ خیام نیشابوری
8- دوبیتی‌های کدام‌شاعر معروف و مشهور است؟ باباطاهر همدانی
آرایه‌های ادبی
9- کدام ترکیب «تشبیه» است؟ «رگ روح، شبنم عشق. شاخسار بوستان» : شبنم عشق
10- مصراع «از شبنم عشق خاک آدم گل شد» چه آرایه‌ای دارد؟ تلمیح، تشبیه، مراعات نظیر
11- درمصراع«کویرم، دستم‌از هرچیزخالی‌است»کدام‌واژه «تشخیص» دارد؟ کویر
درک مطلب
12- شاعر در مصراع «بس فتنه و شور در جهان حاصل شد» به چه امری اشاره می‌کند؟ جهان به جنبش و حرکت درآمد. (بعد از آفرینش است).
13- بیت «چوفردا نامه‌خوانان نامه خوانند / تو را از نامه‌خواندن ننگت آیو» ؛ یعنی ... : روزقیامت که به اعمال‌بندگان رسیدگی‌می‌کنند، تو از کارنامه‌ی اعمال خود شرمگین خواهی بود.
14- معنی مصراع «پا بر سر سبزه تا به خواری ننهی» چیست؟ دقت کن که از روی بی‌اعتنایی و خواری پای خود را به سر سبزه‌ها نگذاری
15- منظور شاعر از «لاله‌ی پرپر» در بیت «بیا گم کرده‌ی دیرین خود را / سراغ از لاله‌ی پرپر بگیریم» کیست؟ شهید
16- در مصراع «بیا ای دل از این جا پر بگیریم ...» منظور از «این‌جا» چیست؟ این جهان
درس پانزدهم
ادبیات تعلیمی / پرده‌کوبی
لغت
1- «ژاژخایان» ؛ یعنی ... : بیهوده‌گویان.
2- «زبان درکشیدن» در مصراع «زبان درکش ای مرد بسیاردان» کدام معنی را دارد؟ سکوت کردن
3- در مصراع «چراگوید آن چیز در خفیه، مرد» واژه‌ی مشخص شده به چه معنی است؟ مخفیانه
4- «شهربند» ؛ یعنی ... : زندانی
املاء
5- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «انحطاط جوامع ـ خلاقیت و ابتکار ـ مرهله‌ی ابتدایی» : مرحله‌ی ابتدایی
تاریخ ادبیات
6- «نصاب الصبیان» اثر کیست و موضوع آن چیست؟ ابونصر فراهی، تعلیم لغت
7- موضوع کدام کتاب در صرف و نحو عربی است؟ الفیه‌ی ابن مالک
8- اثر «حاج ملاهادی سبزواری» در فلسفه و الهیات چه نام دارد؟ منظومه
9- کتاب‌های«سرودزندگی‌ومنظومه‌ی‌فن‌شعر» اثر کیست؟ لانگفلو، بوالو
10- در ادبیات ملل چند نوع شعر تعلیمی یافت می‌شود؟ دو نوع
آرایه‌های ادبی
11- مصراع «اگر پای در دامن آری چو کوه» چه آرایه‌ای را دارد؟ کنایه
12- کدام واژه در مصراع «که بیند که شمع از زبان سوخته است» مجاز است؟ زبان
13- در بیت «صد انداختی تیر و هر صد خطاست/ اگر هوشمندی یک انداز و راست» کدام دو واژه «تضاد» دارند؟ خطا، راست
درک مطلب و دانستنی‌های درس
14- «سرت ز آسمان در کشوه» ؛ یعنی ... : مقام بلندی می‌یابی
15- مصراع «که فردا قلم نیست بر بی‌زبان» ؛ یعنی ... : روز قیامت بی‌زبان و لال از نظر گفتار بازخواست نمی‌شود.
16- ضرب المثل «گز نکرده پاره کردن» کدام مصراع را به‌خاطر می‌آورد ؟ نشاید بریدن نینداخته
17- «ده مرده گوی» ؛ یعنی ... : کسی که به اندازه‌ی ده مرد سخن می‌گوید.
درس شانزدهم
مست و هوشیار ... / ذکر حسین‌بن منصور
لغت
1- جور» ؛ یعنی ... : دورافتاده
2- در عبارت «دستار و درّاعه درپوشید و به مدرسه رفت.» درّاعه؛ یعنی ... : جبه
3- «لباس و پوشش خاصّ هر صنف» چه نام دارد؟ زیّ
4- معنی «صفدر» در عبارت «آن شجاع صفدر صدیق...» چیست؟ دلیر، کسی که صف لشگر را می‌درد.
املاء
5- در عبارت «هم در غایت سوز و اشتیاق بود و هم در شدّت لهب فراغ» کدام واژه نادرست نوشته شده است؟ فراق
6- عبارت «در زیّ اهل سلاح و شرع و سنّت بود. الفاظی مشکل در حقایق و اصرار و معارف داشت» چند غلط املایی دارد؟ دو (صلاح، اسرار)
تاریخ ادبیات
7- «مولوی‌نامه» اثر کیست؟ جلال‌الدین همایی
8- تنها اثر منثور «عطارنیشابوری» چه نام دارد؟ تذکرة‌الاولیاء
آرایه‌های ادبی
9- «گل» در مصراع «ای گل، به دست مال هوس پیشگان مرو» چه آرایه‌ای را به‌خود آورده است؟ استعاره
10- کدام واژه‌ها در مصراع «آن آبرو چو جوی بود رنج و غصه سنگ» مشبه‌به است؟ جوی، سنگ
11- کدام ترکیب «تشبیه است؟ «چاه مذلت، جیب قناعت، چرخ کج‌مدار» چاه مذلت
درک مطلب و دانستنی‌های درس
12- منظور از «اهل صوت» در عبارت «آن روز که من سر چوب پاره سرخ کنم تو جامه‌ی اهل صورت پوشی.» چه کسانی هستند؟ متشرعان
13- «او سخن اهل زمانه را هیچ وزن ننهادی.» ؛ یعنی ... : به حرف و سخن مردم توجهی نمی‌کرد.
14- «دست بر نهادن» ؛ یعنی ... : دعا کردن
15- مصراع «گفت آگه نیستی کز سر در افتادت کلاه» جز معنای ظاهری، بیانگر چیست؟ تعادل نداشتن مست را بیان می‌کند.
16- شاعر در مصراع «گفت دیناری بده پنهان و خود را وارهان» به کدام پدیده‌ی اجتماعی اشاره دارد؟ رشوه‌گیری
درس هفدهم
درآمدی بر توصیف / گویی بط سفید
لغت
1- «چوک» در مصراع «چوک ز شاخ درخت، خویشتن آویخته» کدام معنی را دارد؟ شباویز، مرغ حق
2- «نحل» ؛ یعنی ... : زنبور عسل
3- در مصراع «برگل تر عندلیب، گنج فریدون زده است» گنج فریدون به چه معناست؟ سرود و نغمه
4- «غالیه» ؛ یعنی ... : مواد خوشبو با رنگ سیاه و مرکب از مشک و عنبر و کافور و...
املاء
5- در مصراع «بیخته مشک سیاه، ریخته درّ سمین» کدام واژه نادرست نوشته شده است؟ ثمین
تاریخ ادبیات
6- از برجسته‌ترین نویسندگان مکتب «ناتورالیسم» چه کسی را می‌توان نام برد؟ امیل زولا
7- بدیع‌ترین توصیفات مجالس بزم در آثار کدام شاعر آمده است؟ نظامی گنجه‌ای
آرایه‌های ادبی
8- اگر شاعر به «عناصر بی‌جان طبیعت، پرندگان، گل‌ها و دیگر موجودات احساس و صفت بشری ببخشد» از چه آرایه‌ای استفاده کرده است؟ تشخیص (جان‌بخشی)
9- در مصراع «گویی بطّ سفید، جامه به صابون زده است» جامه استعاره از چیست؟ پرهای بطّ
10- در بیت «در دهن لاله باد، ریخته و بیخته / بیخته مشک سیاه و ریخته درّ ثمین» مشک سیاه و درّ ثمین استعاره از چیست؟ سیاهی گل لاله، باران
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- «سرو و سماطی کشید، بر دو لب جویبار» ؛ یعنی ... : سرو دو طرف جویبار صف کشیده است.
12- مفهوم مصراع «برگل تر عندلیب، گنج فریدون زده است» چیست؟ بلبل بر شاخه‌ی‌پرطراوت گل‌سرخ، نغمه‌خوانی می‌کند.
13- منظور شاعر از «لؤلؤ تر» در مصراع «وز سم اسب سیاه، لؤلؤ تر ریخته» چیست؟ قطره‌های باران
14- ادبیات توصیفی ایران چند دسته‌اند؟ نام ببرید. سه دسته /توصیفات تخیلی، توصیفات نمادین، توصیفات واقعی
15- «توصیفات نمادین» بر چه اصلی استوارند؟ تشبیه و مقایسه
16- شعر «گویی‌بطّ سفید ...» چه‌نوع توصیفی است؟ توصیف تخیلی
درس هجدهم
دماوندیه
لغت
1- «شیر سپهر» در مصراع « با شیر سپهر بسته پیمان» به چه معنی‌است؟ آفتاب (به اعتبار آن که در برج اسد است).
2- «هرّا» ؛ یعنی ... : آواز مهیب
3- در مصراع «از سربکش آن سپید معجر» معجر ؛ یعنی ... : روبند
4- «گرزه» ؛ یعنی ... : مار بزرگ سمی
املاء
5- مصراع «بخروش چو شرذه شیر ارقند» چند غلط املایی دارد؟‌(دو شرزه، ارغند)
تاریخ ادبیات
6- شهرت شاعری «محمدتقی ملک‌الشعرای بهار» به چیست؟ سرودن قصیده‌های فخیم و استوار
7- دماوندیّه‌ی دوم با تأثیرپذیری از چه چیزهایی سروده شده است؟ هرج و مرج قلمی و اجتماعی و هتّاکی در مطبوعات آزار وطن‌خواهان در آن سال‌ها
آرایه‌های ادبی
8- در بیت «تا درد و ورم فرو نشیند / کافور بر آن ضماد کردند» واژه‌های مشخص شده چه آرایه‌ای دارند؟ استعاره
9- «اورند» در مصراع «بنشین به یکی کبود اورند» مجاز از چیست؟ فرّ و شکوه
10- «مشبه» درمصراع «تو مشت درشت روزگاری» چیست؟ دماوند
11- درمصراع «از سیم به سر یکی کله خود» سیم استعاره از چیست؟ برف
درک مطلب و دانستنی‌های درس
12- شاعر در بیت «با شیر سپهر بسته پیمان / با اختر سعد کرده پیوند» به کدام صفت دماوند اشاره دارد؟ بلندی
13- بیت «بر ژرف‌ دهانت سخت‌بندی/ بربسته سپهر دیو پرفند» به کدام رفتار اجتماعی نادرست در زمان شاعر اشاره دارد؟ نبودن آزادی بیان
14- منظور شاعر از بیت «من بند دهانت برگشایم / ور بگشایند بندم از بند» چیست؟ به تو آزادی بیان می‌دهم.
15- «سیاه بخت فرزند» در بیت «ای مادر سرسپید، بشنو/ این پند سیاه بخت فرزند» کیست؟ شاعر
16- در بیت «زین بی‌خردان سفله بستان / داد دل مردم خردمند» بی‌خردان سفله چه کسانی هستند؟ ستمگران حاکم
17- «دیو پرفند» ؛ یعنی ... : دیو و شیطان پرمکر و حیله
درس نوزدهم
توصیف کویمات ... / شب کویر
لغت
1- واژه‌های مشخص شده در عبارت کدام معنی را دارند؟
«درپاژه‌ی آن مشرعه‌ای است که به پنج نایژه آب بیرون می‌آید.» : پاشویه، جای نوشیدن آب، لوله
2- «دولاب» ؛ یعنی ... : چرخ آب‌کشی
3- «حصین» ؛ یعنی ... : استوار و محکم
4- در عبارت «عرّاده‌ها بر سر دیوار نهاده ...» عرّاده‌ها کدام معنی را دارد؟ وسیله‌ای‌کوچک‌تر از منجنیق برای پرتاب کردن سنگ
املاء
5- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟ «میعادگاه انسان، نزهتگه ارواح، جولانگاه حول» : جولانگاه هول
تاریخ ادبیات
6- «کویر» اثر کیست؟ دکتر علی شریعتی
7- مهم‌ترین اثر «ناصرخسروقبادیانی» چه نام دارد؟ سفرنامه
آرایه‌های ادبی
8- مصابیح آسمان در عبارت «شب‌ها روشن است به قطره‌های درشت و تابناک باران ستاره؛ مصابیح آسمان!» استعاره از چیست؟ ستارگان
9- مشبه‌به در عبارت کدام است؟ «آن عالم پرشگفتی و راز سرایی سرد و بی‌روح شد.» سرایی سرد
10- «آسمان فریبی آبی رنگ شد» چه آرایه‌ای را دارد؟ حس‌آمیزی
درک مطلب و دانستنی‌های درس
11- «مبلغی بر باروی‌شهر برود.» ؛ یعنی ... : مقداری بر دیوار دور شهر بالا رود.
12- «سه‌جانب او با آب‌دریاست» ؛ یعنی ... : سه طرف آن را آب گرفته است.
13- «کنده» معادل است با ... : خندق
14- «فاضل بر زمین می‌گذرد» ؛ یعنی ... : باقی‌مانده آب جاری می‌شود و می‌رود.
15- «باجگاهی است آن‌جا ...» ؛ یعنی ... : آن‌جا محل‌اخذ عوارض‌است.
16- با توجه به درس، منظور از «پرنده شاعر» چیست؟ خیال
17- باتوجه‌به عبارت«ناله‌های گریه‌آلود آن امام راستین را می‌شنوم...» . منظور از «امام راستین» کیست؟ امام علی (ع)
درس بیستم
اور ازان
لغت
1- «عواید» ؛ جمع مکسّر ... است . عایده
2- «توفال سقف» ؛ یعنی ... : تخته‌های باریک و نازک سقف
3- «نان بستن» ؛ یعنی ... : نان پختن
4- «نوعی دامن گشاد و برچین و کوتاه که در قدیم زنان روی شلوار می‌پوشیدند.» چه نام داشت؟ شلیته
املاء
5- کدام واژه‌ها در عبارت «زن‌هاشان به خوشه‌چینی و در یوزه‌گی یک ماهی اطراق می‌کنند.» نادرست نوشته شده است؟ دریوزگی، اتراق
تاریخ ادبیات
6- «اورازان» ازکدام نوع نوشته‌های«جلال آل احمد» است؟ تک‌نگاری
آرابه‌های ادبی
7- درعبارت«اما در امام‌زاده‌ای که اهالی‌ده،معصوم زاده‌اش می‌نامند...» «ش» چه نقشی دارد؟ مفعول
8- عبارت «میانشان شکرآب است» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه (رابطه‌ی خوبی ندارند).
9- در عبارت «گوش من غرق شنیدن صدای شیرین تو شده است.» چه آرایه‌ای می‌یابید؟ حس‌آمیزی
10- عبارت «اخترشب از کنار کوهساران سرخم می‌کند تا صدای تو را بشنود.» چه آرایه‌ای دارد؟ تشخیص
درک مطلب
11- «زود به پیری نشسته» ؛ یعنی ... : دچار پیری زودرس شده
12- «خیلی زود رنج‌اند» ؛ یعنی ... : زود ناراحت می‌شوند.
13- «اخت‌بودن» درعبارت «ارزن هم زودتر به دست می‌آید و هم با سرما بیش‌تر اخت است.» ؛ یعنی ... : سازگار بودن
14- عبارت «تابوت مانندی است که آن را با انواع شال‌ها و آیینه‌ها می‌آرایند و مردم به عنوان نماد تابوت امام‌حسین (ع) به حرکت در می‌آورند.» معادل با چیست؟ نخل
15- اهالی ده «اورازان» را چگونه معنی می‌کنند؟ آب ریزان
16- منظور شاعر از «یک گوش واحد است که این هر دو صدا را می‌شوند.» کیست؟ خداوند


درس بیست و یکم
درآمدی بر ... / چندکایت
لغت
1- در عبارت «هر یکی ازار پای چرمین پوشیده و یکی را برگردن گرفته می‌آورند.» ازار پای چرمین ؛ یعنی ... : شلوار چرمین
2- «مقامر» ؛ یعنی ... : قمارباز
3- «کم‌زنی» در عبارت «هرگونه اهانت و ایذا را با کم‌زنی مقابله می‌کرد.» ؛ یعنی ... : بی‌توجّهی
4- «تبتّل» ؛ یعنی ... : از جهان بریدن
املاء
5- در عبارت «چقزی و سعوه ای نیز بر روی آب می‌رود. ذقن و مگس نیز در هوا می‌پرد.» چند غلط املایی وجود دارد؟ سه (چغزی/صعوه/زغن)
تاریخ ادبیات
6- کتاب «اسرارالتوحید» اثر کیست؟ و درباره‌ی چه کسی است؟ محمدمنوّر، شیخ ابوسعید ابوالخیر
7- کتاب «المنقذ من الضلال» اعتراف گونه‌ای ماندنی و با ارزش است از ... : امام محمدغزالی
8- از نمونه‌های برجسته‌ی جهانی حسب حال می‌توان کتاب ... را از دکتر طه حسین نام برد. الایام
درک مطلب و دانستنی‌های درس
9- «سبق سلام را می‌ستود» ؛ یعنی ... : پیش‌دستی کردن در سلام گفتن را ستایش می‌کرد.
10- «تو راکبی و او مرکوب» ؛ یعنی ... : تو سوار هستی و او وسیله‌ی سواری توست.
11- نثر «دکتر زرین‌کوب» از کدام نوع نثر است؟ تحقیقی، هنری
12- معنی کنایی «از کروه در رفتن» چیست؟ از حال عادی خارج‌شدن، عصبانی شدن
13- «کتاب پلّه‌پلّه تا ملاقات خدا» اثر کیست و شرح حال کدام عارف است؟دکتر زرین‌کوب، مولوی
14- عبارت «بی‌خویشتن نشسته بود، خواجه‌وار و پای بگرد کوه» وصف چگونه فردی است؟ گستاخ و مغرور
15- «شیخ با کسی خلقی بکرد.» ؛ یعنی ... : شیخ با کسی شوخی و مزاح کرد.
16- «شیخ بوعبدالله بشکست و با خویش رسید.» کدام معنی را دارد؟ شیخ بوعبدالله خوار و خفیف شد و به خود آمد.
17- «این سرای باز کنیم» ؛ یعنی ... : این خانه را خراب کنیم.
درس بیست و دوم
روزها / افسانه‌ی عاشقی
لغت
1- «بادیه» ؛ یعنی ... : بیابان
2- «قصیر جثّه» ؛ یعنی ... : کوتاه‌قامت
3- «بارقه» کدام معنی را دارد؟ برق زننده
4- واژه‌ی«متمکّن» در عبارت «از نظر مالی هیچ مشکلی نداشت و در نوع خود متمکّن به شمار می‌رفت.» ؛ یعنی ... : ثروتمند و پول‌دار
املاء
5- کدام واژه دراین عبارت نادرست نوشته شده است؟ «هر عصب و فکر به منبع بی‌شاعبه‌ی ایمان وصل بود.» بی‌شائبه
6- کدام ترکیب‌ها غلط املایی دارند؟ «شیر آغوذ، فوق طاقت، صافی صّحار»آغوز، سحّار
تاریخ ادبیات
7- کدام اثر را دکتر اسلامی ندوشن ننوشته است؟ «صفیرسیمرغ، آزادی مجسمه، با کاروان حلّه» با کاروان حلّه
8- مثنوی «هفت اورنگ» اثر کیست؟ جامی
9- «خمسة‌المتحیّرین» اثر کیست و به یادگار چه کسی نوشته شده است؟ امیرعلی شیرنوایی، جامی
آرایه‌های ادبی
10- در عبارت «تکیه می‌دادیم و سعدی می‌خواندیم.» کدام واژه مجاز است؟ سعید (کلیات سعدی)
11- «سراچه‌ی ذهنم آماس می‌کرد.» چه آرایه‌ای دارد؟
12- جمله‌ی «برای من قصه‌های شیرینی می‌گفت.» کدام آرایه را دارد؟ حس‌آمیزی
درک مطلب و دانستنی‌های درس
13- «نمی‌دانست کجا ریشه بدواند» ؛ یعنی ...
14- عبارت «احدی نتوانسته مانند سعدی حرف بزند، در عین حال نظیر حرف‌زدن او را هر روز می‌شنویم» اشاره به کدام صفت شعر سعدی دارد؟ سهل ممتنع بودن
15- مصراع دوم بیت «آرند که واعظی سخنور / بر مجلس وعظ، سایه گستر» ؛ یعنی ... : حضار را تحت تأثیر داده بود.
16- «لکه دویدن» ؛ یعنی ... : تندرفتن و دویدن
درس بیست و سوم
میرزا رضا کلهر
لغت
1- «نوکری که عنان اسب را می‌گیرد و پیشاپیش پیاده می رود.» معنی کدام واژه است؟ جلودار
2- «فاق قلم را خیلی کم و کوتاه باز می‌کرد.» فاق‌ ؛ یعنی ... : شکاف نوک قلم
3- «چای دیشلمه» ؛ یعنی ... : چای قند پهلو
4- «استنکاف‌کردن» ؛ یعنی ... : سرباز زدن
املاء
5- املای کدام ترکیب نادرست است؟ «خانه‌ی سنگلج، پیچیده‌گی چشم، خط نستعلیق» : پیچیدگی
تاریخ ادبیات
6- کتاب «شرح زندگی من» اثر کیست؟ عبدالله مستوفی
7- کدام اثر از «عبدالله مستوفی» نیست؟ «ابطال الباطل، محاکمه‌ی انسان و حیوان، بامداد اسلام». بامداد اسلام اثری است از دکتر زرین‌کوب
آرایه‌های ادبی
8- عبارت «این خط را از درویش هم بهتر و بامزه تر می‌نوشت.» چه آرایه‌ای دارد؟ حس‌آمیزی
درک مطلب و دانستنی‌های درس
9- «متوسّل شدن» ؛ یعنی ... : وسیله قرار دادن
10- منظور از «مشق» در جمله‌ی «از صبح مجلس مشق دایر می‌شد.» چیست؟ خط
11- «خلق‌وخوی میرزا دستش‌بود.»؛ یعنی...: براخلاق‌میرزا تسلط‌ داشت.
12- «گوش‌هایش سنگین بود.» کدام معنی را دارد؟ کر بود.
13- «سرهم رفته» ؛ یعنی ... : جمعاً ، روی هم
14- «یک قلم کلمه را تمام می‌کرد.» ؛ یعنی ... : بدون برداشتن قلم از روی کاغذ کلمه را می‌نوشت.
15- «تجدید قط» ؛ یعنی ... : بریدن مجدد سر قلم
16- «یک کاسه» در جمله‌ی «تمام صفحه یک کاسه سیاه می‌شد.» به چه معنی است؟ سراسر، یک پارچه
17- «نفسه ‌زدن» ؛ یعنی ... : تند نفس کشیدن
درس بیست و چهارم
درآمدی بر ...
لغت
1- کلمه‌ی مشخص شده در عبارت «غم و ضجرتی سخت بزرگ بر دست من یافت». کدام معنی را دارد؟ اندوه، ملال
2- «برنشستن» در جمله‌ی «باری وقت برنشستن نیست.» به چه معنی است؟ سوار شدن
3- «سوگندان مغلّظ» ؛ یعنی ... : قسم‌های محکم و استوار
4- «الحاح» ؛ یعنی ... : اصرار و پافشاری
املاء
5- عبارت «عقل از من ذایل شد و تیلسان از من جدا گشت. افشین را سخت ناخوش و حول آید در چنین وقت.» چند غلط املایی دارد؟ سه (زایل، طیلسان، هول)
تاریخ ادبیات
6- «سیاست‌نامه» اثر کیست و موضوع آن چیست؟ خواجه نظام‌الملک توسی ، فنون مملکت‌داری
7- «جامع‌التمثیل» اثر کیست؟ حبله رودی
8- کلمات مناسب برای جاهای خالی عبارت کدام است؟ مشروطیت، اروپایی
درک مطلب و دانستنی‌های درس
9- در عبارت «دلم گواهی می‌داد که کاری افتاده است.» معنای جمله‌ی آخر چیست؟ حادثه‌ای بزرگ پیش آمده است.
10- «دست و روی بشستم و قرار نبود» قرار نبود ؛ یعنی ... : آرام نداشتم.
11- «اگر راه باشد بفرماید ...» ؛ یعنی ... اگر اجازه باشد بگوید.
12- «چند اثر نمود.» ؛ یعنی ... : چند کار نمایان
13- «دست من بگرفته است» ؛ یعنی ... : با من پیمان بسته است.
14- «عقل از من زایل شد» چه معنی می‌دهد؟ عقل من ناپدید شد و از بین رفت.
15- «بودلف را خطری بکنم ...» به چه معنی است؟ برای بودلف کار بزرگی انجام دهم.
16- «حدیث من گذشت.» ؛ یعنی ... : سخن من تمام شد.
درس بیست و پنجم
قصه‌ی عینکم / آخرین درس
لغت
1- واژه‌ی مشخص شده در جمله ی «درخانه هم بی‌دشت نبودم.» کدام معنی را دارد؟ نصیب و قسمت
2- «برّ و برّ» ؛ یعنی ... : خیره
3- «جلّی» ؛ یعنی ... : آشکار و روشن
4- «معمّر» در عبارت ›یکی از مردان معمّر دهکده،‌کتاب را گشوده بود.» به چه معنی است؟ مسن و سال‌خورده
املاء
5- کدام واژه در عبارت نادرست نوشته شده است؟ «نهالی چند که وی در باغ قرص کرده‌بود ...» غرس
6- کدام ترکیب غلط املایی دارد؟‌«لباس ژنده، ابهت و شکوه، صدای محیب» : صدای مهیب
تاریخ ادبیات
7- کتاب «قصه‌های دوشنبه» اثر کیست؟ آلفونس دوده
8- کتاب«شلوارهای‌وصله‌دار» را چه کسی نوشته است؟ رسول پرویزی
آرایه‌های ادبی
9- «سرخویش گرفتن» چه آرایه‌ای دارد؟ کنایه
10- درجمله‌ی«حالا کلاس‌سخت درخنده فرورفته» کلاس ... است. مجاز
11- جمله‌ی «برگ درختان مثل سربازان تیرخورده تک‌تک می‌افتادند.» چه آرایه‌ای دارد؟ تشبیه
درک مطلب و دانستنی‌های درس
12- «فرنگی مآب» ؛‌ یعنی ... : به‌شیوه‌ی اروپایی
13- «خیلی به‌خودش ور می‌رفت.» به چه معنی است؟ خودش را خیلی می‌آراست
14- «این مطلب را داشته باشید.» کدام معنی را دارد؟ این مطلب را فراموش نکنید.
15- «بور شدن» کنایه است از ... : خجالت زده شدن
16- معنی‌کنایی«درپوستم نمی‌گنجیدم»چیست؟بیش‌از اندازه‌شاد بودم.
17- «باریک بین شدن» ؛ یعنی ... : به جزئیات دقّت کردن.
18- «من قلا کردم» به چه معنی است؟ من شیطنت کردم.
19- «قوز بالاقوز بودن» ؛ یعنی ... : دردی بر دردها اضافه شده.
20- «دل به دریا زدن» کدام معنی را دارد؟ جرئت کردن

درس بیست و ششم
ترجمه
لغت
1- «تنجیم» ؛ یعنی ... : ستاره‌شناسی
2- «فلاحت» ؛ یعنی ... کشاورزی
3- «تحریف» ؛ به کدام معنی آمده است؟ دگرگون کردن
4- «قراین» ؛ یعنی ... : نشانه‌ها
درک مطلب و دانستنی‌های درس
5- اولین ترجمه‌ها به زبان فارسی، از چه زبانی بود؟ سانسکریت
6- «نوبخت اهوازی» از مترجمان کدام دوره است؟ دوره‌ی اسلامی
7- مردمانی که هم‌زبان نیستند، برای ارتباط با یکدیگر از چه ابزاری استفاده می‌کنند؟ ترجمه
8- «ترجمه‌ی‌ تفسیر طبری»در چه ‌زمانی ‌به ‌فارسی‌ برگردانده ‌شد؟ سامانیان
9- ترجمه‌ی«کلیله‌ودمنه» به همت چه کسی انجام شد؟ نصرالله منشی
10- ترجمه از زبان‌های اروپایی به ویژه فرانسه از چه زمانی آغاز شد؟ تأسیس دارالفنون
11- ابتدا چه نوع کتاب‌هایی ترجمه شد؟ کتاب‌های درسی
12- کتاب «سه تفنگ‌دار» اثر کیست؟ الکساندر دوما
13- چرا شعر اروپایی نتوانست معیارهای خود را بر شعر فارسی تحمیل کند؟ به دلیل پشتوانه‌ی نیرومند شهر کهن فارسی
14- مطلوب‌ترین شکل ترجمه چیست؟ آن‌است که هیچ شکلی از صورت و معنی از میان نرود.
15- «زبان مبدأ» یعنی چه؟ زبانی که از آن ترجمه می‌شود.
16- اساسی‌ترین شرط ترجمه‌ی خوب چیست؟ حفظ سبک مؤلف
17- نام دیگر ترجمه‌ی ارتباطی چیست؟ آزاد یا روان
18- ترجمه‌ای که از زبان مبدأ و دنیای نویسنده فاصله نمی‌گیرد، چه نام دارد؟ ترجمه‌ی تحت‌اللفظی
19- در دوره‌ی اسلامی،‌آثار معتبر علمی و فلسفی کدام کشور ترجمه شد؟ یونان
20- ترجمه‌ی «اتلّلوی شکسپیر» را چه کسی انجام داد؟ ناصرالملک
درس بیست و هفتم
جهاد / هجرت و...
لغت
1- «شمشیر آخته» ؛ یعنی ... : شمشیر برکشیده
2- در عبارت «از اندوه بیرون نیایید که آماج تیر بلائید.» آماج کدام معنی را دارد؟ نشانه، هدف
3- «معرکه» در جمله‌ی «هنوز بیست سال نداشتم که پا در معرکه گذاشتم.» به چه معناست؟ میدان جنگ
4- «کلمات قصار» ؛ یعنی ... : سخنان کوتاه و پندآموز
املاء
5- عبارت «پیاپی جرئه‌ی اندوه به کامم می‌ریزد و با نافرمانی و فروگزاری جانبم، کارها را به هم در می‌آمیزد.» چند غلط املایی دارد؟ سه (جرعه، فروگذر، می‌آمیزید)