سوالات درس : ادبیات فارسی ( 2 ) سال تحصیلی
درک مطلب : با توجه به ابیات زیر به پرسش ها پاسخ دهید ؟
شخصی به هزار غم گرفتارم در هر نفسی به جان رسد کارم
خورده قسم اختران به پاداشم بسته کمر آسمان به پیکارم
محبوسم و طالع است منحوسم غمخوارم و اختر است خونخوارم
بندی است گران به دست و پایم در شاید که پس ابله و سبکبارم
1 – (کار به جان رسیدن ) کنایه از چیست ؟
2 – شاعر علت گرفتاری خود را در چه می داند ؟ در کدام بیت آمده است ؟
3 – (سبکبار ) در بیت آخر به چه معنی آمده است ؟
قاصد روزان ابری ، داروگ ، کی می رسد باران / بر بساطی نیست / در درون کومه ی تاریک من ذره ای با آ ن نشاطی نیست / و جدار دنده های نی به دیوار اتاقم دارد از خشکیش می ترکد .
4 – (داروگ ) یعنی چه ؟ و پیام آور چیست ؟
5 – تصویری که شاعر از اتاق خود ترسیم می کند نشانه ی چیست ؟
6 – آرایه ی ( متناقص نما ) در کدام بیت آمده است ؟
7 – این شعر در چه قالبی سروده شده است ؟ یک ویژگی آن را بنویسید ؟
8 – در عبارات (مگر ریاضی کمیتش لنگ بود ) مفهوم کنایی عبارت را بنویسید ؟
معنی لغات :
1 . مگر ای سحاب رحمت تو بیاری ار نه دوزخ 2 – درزی ازل به قامت زیبای جناب ایشان دوخته است
3 – روزی تفقدی کن درویش بینوا را 4 – تاس ها بر گیر که به حمام رویم .
5 – به قول نظامی خشت می زد 6- چون رقعه ها به شیخ می رسید
7 – از این قبیل کتاب ها که سرا پا تنبه است می آورم 8 – دمی آب خوردن پس از بدسگال
دانش های ادبی :
1 – به اشعاری که در زندان سروده می شود ، اصطلاحا چه می گویند ؟
2 – آثار زیر از کیست ؟ کارنامه بلخ ( ) آزادی و تربیت ( )
3 - در شعر دوره ی مشروطه به چه مسایلی پرداخته شده است ؟
4 – در بیت زیر دو آرایه ی ادبی را مشخص کنید ؟
نه سایه دارم و نه بیفکنندم و سزاست اگر نه بر درختی تر کسی تبر نمی زند
5 – مشهور ترین اثر سیمین دانشور چه نام دارد ؟
6 – دو تن از فیلم نامه نویسان معروف ایرانی را نام ببرید ؟
خود آزمایی :
1 – (سر به گرد آوردن ) یعنی چه ؟
2 – ( از عرش به فرش آمدن ) کنایه از چیست ؟
3 – چرا نویسنده مثنوی معنوی را از کتاب مقدس غریبان برتر می داند ؟
4 – در عبارت (مبحث حروف اضافه ) چه ایهامی وجود دارد ؟
5 – (گون و نسیم ) در شعر (سفر به خیر )نماد چه کسانی است ؟
6 – ابن بطوطه به چه رسمی در نماز جماعت شوشتر اشاره کرده است ؟
7 – چرا نویسنده نقش کاشی ها را ( بهار منجمد ) نامیده است ؟
8 – در مصراع ( در میان خانه گم کردیم صاحب خانه را ) مقصود از ( صاحب خانه ) کیست ؟
معنی نظم و نثر :
عبارات و ابیات زیر را به فارسی روان بر گردانید ؟
1 – دوگانه بگزارم
2 – ارتجالا انشایی می ساخت .
3 – الهی عذر ما بپذیر ؛ بر عیب ها ی ما مگیر
4 – یکی از حضار که کباده ی شعر و ادب می کشید
5 – وسعت تو را ( علی ) چگونه در سخن تنگ مایه بگنجانم
6 – یکی ز شب گرفتگان چراغ بر نمی کند
7 – در آن نفس که بمیرم در آرزوی تو باشم بدان امید دهم جان که خاک کوی تو باشم
8 – داستان از میوه های سر به گردون سای اینک خفته در تابوت پست خاک می گوید .
9 – آن سمند سخن را در میدان ذهن و روح و مغز و دل مستمعان به جولان در آورد .
10 – ده روزه مهر گردون افسانه است و افسون نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا
حفظ شعر :
عشق ........... در نهاد ما نهاد جان ما در بوته ی .............. نهاد
قایق از تور ........ / و دل از آرزوی ..................... هم چنان خواهم راند
ادبیا ت فارسی خرداد 83 – 84 شماره 4
الف – معنی و مفهوم بیت ها و عبارتهای زیر را به نثر روان بنویسید .
1 – برو ای گدای مسکین در خانه ی علی زن که نگین پادشاهی دهد از کرم گدا را
2 – اگر در باغ عشق آیی همه خراش دل یابی وگر در راه دین آیی همه نقاش جان بینی
3- محبوس چرا شدم ، نمی دانم دانم که نه دزدم و نه عیارم
4 – شب از چشم تو ، آرامش را به وام دارد / و طوفان ، از خشم تو ، خروش را
5 – در این سرای بی کسی ، کسی به در نمی زند
6 – الهی ، عذر ما بپذیر ، بر عیب های ما مگیر .
7 – تنها همان رتبه های بالا را وعده بگیر و مابقی را نقدا خط بکش .
8 – کالبد بنا ، مینایی است که روح ایران را در آن حبس کرده اند .
9 – غلام گفت : ای خواجه ، این تاس را لحظه ای بگیر تا دوگانه بگزارم .
ب) معنی لغات مشخص شده را داخل ( کمانک ) بنویسید .
1- او ارتجالا ( ) انشایی ساخت . 2 – چشم ما را ضیای ( ) خودده .
3 - چو سوفارش ( ) آمد به پهنای گوش . 4 – با حال استیصال ( ) پرسیدم .
5 – وی استعدار فیاض ( ) در فرا گرفتن موسیقی داشت . 6 – طومار ( ) ندامت است طبع من
7 – ملیجک می دوید و اشتلم ( ) می کرد . 8 – کت ( ) و بغلش را می بندند .
پ ) دانش های ادبی :
1 – در بیت های زیر چه آرایه هایی به کار رفته است ؟
الف ) دم تیغ بر گردنش چون رسید سر عمر و صد گام از تن پرید
ب) دود اگر بالا نشیند کسر شان شعله نیست جای چشم ابرو نگیرد ، گر چه او بالاتر است .
2 – شعر معاصر پس از نیما در سه شیوه ادامه یافت ، دو شیوه ی آن را نام ببرید .
3 – رابط میان تغزل و تنه ی اصلی قصیده چیست ؟
4 – به اشعاری که در زندان سروده می شود ، اصطلاحا چه می گویند ؟
5 – کتاب های زیر از کدام شاعر یانویسنده است ؟
الف ) چشم هایش ب) در کوچه باغ ها ی نیشابور
6 – سنایی شاعر چه قرنی است ؟ یک کتاب از وی نام ببرید .
ت) حفظ شعر :
1 – مصراع دیگر را بنویسید ،
عشق شوری در نهاد ما نهاد ........................................
2 – تکمیل کنید :
مردم شهر به یک ................. چنان می نگرد / که به یک .................. ، به یک خواب لطیف
ث) درک مطلب :
با تو جه به بیت ها به پرسش های 1 تا 4 پاسخ دهید .
محبوسم و طالع است منحوسم غمخوارم و اختر است خونخوارم
زندان خدایگان که و من که نا گه چه قضا نمود دیدارم ؟
بندی است گران به دست و پایم در شاید که بس ابله و سبک بارم ؟
ترسیدم و پشت بروطن کردم گفتم من و طالع نگو نسارم ؟
1 – شاعر در بیت دوم از چه می نالد ؟
2 – سبک بار در بیت سوم یعنی چه ؟
3 – " پشت بر وطن کردن " کنایه از چیست ؟
4 – در کدام بیت شاعر ، بخت خویش را دشمن خود می داند ؟
5 – مفهوم کنایی " کباده ی چیزی را کشیدن " را بنویسید .
6 – در بیت " موی سپید را فلکم را به رایگان نداد این رشته را به نقد جوانی خریده ام "
شاعر موی سپید را به چه بهایی خرید ؟
7 – همه برده سر در گریبان فرو نشد هیچ کس را هوس رزم او
« علت سر در گریبان فرو بردن همه » چیست ؟
ج ) خود آزمایی :
1 – عبارت کنایی « دندان به دندان خاییدن » و « پنجه در یقه افکندن » را بنویسید .
2 – عبارت « شلخته درو کنید تا چیزی گیر خوشه چین ها بیاید » یعنی چه ؟
3 - « با چشمانی یتیم ندیدنت » یعنی چه ؟
4 – دو اثر دیگر از نویسنده ی « کویر » نام ببرید ؟
5 – در عبارت « مبحث حروف اضافه » چه ایهامی وجود دارد ؟
6 – با در نظر گرفتن خاطرات اعتماد السلطنه ، بگویید که دربار قاجار چه ویژگیهایی داشتند ؟
7 – علت تغییر رفتار « طه حسین » چه بود ؟
8 – دربیت « همان دستمالی که پولک نشان شد / و پوشید اسرار چشم ترت را »
« پولک نشان شدن دستمال » نشانه ی چیست ؟
سلام.لطفادرس8 ادبیات 2 رابگذارید.
ممنون
سید عزیز جشم